"Metalıstten" BQMK - ǵa

1970 jyldary Keńes Odaǵyna barǵan amerıkandyq jýrnalıs Maık Davıdoý "daǵdaryssyz qalalar"kitabyn jazdy. Kitapta jáne odan keıingi suhbattarda ol keńestik qalalardyń mańyzdy ereksheligin atap ótti: olardaǵy kásiporyndar tek óndiristi damytyp qana qoımaıdy, áleýmettik salaǵa, jergilikti, shaǵyn aýdandardyń ınfraqurylymyn damytýǵa kóp kóńil bólinedi – "qalalardaǵy qalalar"paıda bolady.

Pýlemetshiler

Oraldaǵy iri qala quraýshy kásiporyndardyń biri "Metalıst"zaýyty boldy. Ony jobalaý jáne salý týraly qaýly 1970 jyly naýryzda qabyldandy. 1971 jyldyń sáýir aıynan bastap Starokıshechnyı kenti ornalasqan Oraldyń ońtústik-shyǵys bóliginde "Oral-promstroı" tresiniń qurylysshylary zaýytty salýǵa kiristi.

Onyń bolashaq ujymynyń aldynda basty mindet-NSVT 12,7 iri kalıbrli pýlemet shyǵarýdy ıgerý boldy. Oraldyqtarǵa jańa ónimderdi ıgerýge "Metalıst" Kýıbyshev zaýyty kómektesti, sol kezde onyń fılıaly Oral kásiporny boldy.

Ár jyldary Oral "Metalıst" zaýytyn Mıhaıl Lysevıch (1971-1973), Borıs Ývarov (1973-1975), Ivan Rýdık (1975-1977), Rem Bokarev (1977-1979), Vıtalıı Levko (1979-1985), Mıhaıl Stepanenko (1985-1987, 1995-1997), Alekseı Malakeev (1975-1977) basqardy.1987-1995), Asqar Ǵabdýllın (1997-1999), Sergeı Qanashuly (1999-2002).

Ivan Rýdıkte termoóńdeý jáne galvanıkalyq óndiris ıgerildi, oqpandardy daıyndaý bastaldy. Zaýyt Vıtalıı Alekseevıch Levko basqarǵan kezde 1979 jyldan 1985 jylǵa deıin eń úlken serpilis jasady.

Ol 1941 jyly 19 qarashada Ýkraınadaǵy Jıtomır oblysynda dúnıege kelgen. 1965 jyly Týla polıtehnıkalyq ınstıtýtyn bitirgennen keıin Týla qarý-jaraq zaýytynda sheber, aǵa sheber, seh bastyǵynyń orynbasary, óndiristiń bas dıspecheri, seh bastyǵy bolyp jumys istedi. Levko ózin joǵary kásibı, bastamashyl maman retinde kórsetti.

1979 jyly jeltoqsanda KSRO Qorǵanys ónerkásibi mınıstriniń buıryǵymen Oral Metalıst zaýytynyń dırektory bolyp taǵaıyndaldy. 1979 jylǵa qaraı bul kásiporyn táýelsiz bolǵandyqtan, jańa dırektorǵa óz zaýytynda iri kalıbrli pýlemet óndirýge qajetti barlyq bólshekterdi shyǵarýdy qamtamasyz etý mindeti qoıyldy.

Osy ýaqytqa deıin quıý-usta sehy jumys istedi. Basqa kásiporyndardan jetkizilimderge táýeldi bolmas úshin onyń jeke blankilerin shyǵarý boıynsha jumysyn jolǵa qoıý kerek boldy. Levkonyń basshylyǵymen jáne Keńes Odaǵynyń uqsas kásiporyndarynyń kómegimen "Metalıstiń" ınjenerlik-tehnıkalyq qyzmetteri bul tapsyrmany sátti oryndady.

Zavodchane - Oral

Vıtalıı Levko turǵyn úı-áleýmettik salaǵa, zaýyttyń turǵyn úı qoryn ulǵaıtýǵa erekshe nazar aýdardy. 1972 jyly onyń qurylysyna arnalǵan alańdy keńeıtý úshin jańa úıler salyndy, onda tek seleksıonerler ǵana emes, Starokıshechnyı turǵyndary da qonystandy. "Metalısttiń" arqasynda aýyl qaıta quryldy, onyń ınfraqurylymy jaqsardy, ol abattandyryldy.

30 jyl ishinde "Metalıstpen" 32 úı salyndy, 2850 abattandyrylǵan páter paıdalanýǵa berildi. 450 oryndyq jataqhana, kúnine 600 kelýshige arnalǵan emhana, 900 oryndyq 3 balabaqsha, 530 oryndyq ashana, garaj iske qosyldy. Turǵyn úı ǵımarattary, sondaı-aq, olardy salý zaýytynyń úlestik qarjylandyrýymen salyndy. Chaganda "Metalıst" óziniń pıoner lageri boldy.

Levkonyń basshylyǵymen ákimshilik-konstrýktorlyq korpýs, odan keıin Oral qalasyna berilgen emhana, 25 avtokólikke arnalǵan garaj jáne oǵan qosalqy korpýs, "Ivýshka" jáne "Rábınýshka" balabaqshalary (ony zaýyt jumysshylary da qalaǵa berdi), Orda kóshesi boıynsha eki shaǵyn otbasylyq úı, 5 turǵyn úı jáne Iý.Gagarın kóshesi boıynsha 14 qabatty turǵyn úı salyndy.

1987 jyly" Metalıstti " osy ýaqytqa deıin zaýyttyń bas ınjeneri bolyp jumys istegen Alekseı Petrovıch Malakeev basqardy. K. Voroshılova (qazirgi "Zenıt" zaýyty).

Malakeev janynan 11-shi korpýs, bazıstik qoıma jáne Novenkıı kentinde oǵan 3 shaqyrym jol, Jdanov kóshesindegi turǵyn úıler salyndy, TNP korpýsynyń qurylysy bastaldy.

Odaqtyń quldyraýy men ekonomıkalyq daǵdarys "Metalıst" zaýytynyń ónimderi ótkizý taba almaýyna alyp keldi. 2000 jylǵa qaraı kásiporyn Oraldaǵy áleýmettik shıelenis oshaqtarynyń biri boldy.

Sol kezdegi Batys Qazaqstan oblysynyń ákimi Qyrymbek Kósherbaev jáne onyń basqa da basshylary "Metalıst" zaýytyn daǵdarystyq jaǵdaıdan shyǵarý úshin Álibı Ahmedjanov bastaǵan tájirıbeli mamandar komandasyn shaqyrdy. Nátıjesinde "Batys Qazaqstan mashına jasaý kompanıasy" AQ quryldy, onyń birinshi dırektory Dáýren Sısenov boldy.

Sodan keıin BQMK Qazaqstannyń jetekshi mashına jasaý kásiporyndarynyń birine aınaldy, ol munaı qyzdyrý peshterin, gaz kompresorlyq stansıalarǵa arnalǵan jabdyqtardy, mobıldi ǵımarattardy, modýldik vahtalyq keshenderdi, Burǵylaý jabdyǵyn, aýyl sharýashylyǵy mashınalaryn jáne basqa da ónimderdi shyǵarady. Saıt materıaldaryn kez kelgen paıdalaný kezinde gıpersilteme ibirzha.kz mindetti.

Materıaldar boıynsha "Инфобиржа news"

Aýdarmany Iandeks aýdarmashysy jasady.